ارزیابی کارآیی زنجیره ی تأمین با استفاده از روش تحلیل پوششی دادههای فازی و مدل کارت امتیازی متوازن
اساتید راهنما :آقای پروفسور ایرج مهدوی – آقای دکتر شیرازی
چکیده
زنجیرهیتأمین مجموعهای از تأمینکنندگان، تولیدکنندگان، توزیعکنندگان و مشتریان است که ارتباط منطقی بین آنها را نشان میدهد. ارزیابی عملکرد نقش مهمی را در مدیریت زنجیره تامین ایفا میکند. تحلیل پوششی دادهها[1] نیز روشی ناپارامتری بر پایهی برنامهریزی خطی است که عملکرد واحدهای مختلف تصمیمگیری را نسبت به هم میسنجد. این روش میتواند ورودیها و خروجیهای چندگانه داشته باشد. برای ارزیابی عملکرد زنجیرهیتأمین، معیارهای متفاوتی را میتوان در نظر گرفت. کارت امتیازی متوازن شاخصهای خود را به چهار چشم انداز مالی؛ فرآیندها؛ مشتری و یادگیری و رشد نیروی انسانی توسعه داده و به دنبال ایجاد توازنی بین اهداف مالی به عنوان نتیجه عملکرد گذشته (شاخص های گذشته نگر) و سه شاخص دیگر(شاخص های آیند ه نگر) است. در این پژوهش یک مدل تلفیقی تحلیل پوششی دادههای فازی و کارت امتیازی متوازن ارائه گردیده است که بر اساس آن ورودی ها و خروجیها از کارت امتیازی متوازن استخراج شدهاند. ارزیابی عملکرد نیز توسط مدل تحلیل پوششی دادههای فازی صورت پذیرفته است. در نهایت نیز کاربرد مدل مذکور برای زنجیرههای تأمین در یکی از صنایع کشور مورد بررسی و پیاده سازی قرار گرفته است.
در سالهای اخیر، مدیریت زنجیرهیتأمین[1] به دلیل افزایش روزافزون رقابت در بازارهای جهانی به یکی از مهمترین زمینهها در شاخهی مدیریت تولید تبدیل شده است. مدیریت زنجیرهیتأمین، به عنوان ابزاری که در اوایل دهه 1990 بوجود آمده و شامل برنامهریزی و مدیریت عملیات و تولید، انتقال و توزیع کالا تا رسیدن به مشتری است، راهی را برای بهبود محیط تولید و رقابتی کردن آن پیشنهاد میدهد. یک زنجیرهیتأمین مجموعهای از امکانات، تأمینکنندگان، مشتریان، محصولات و روشهای کنترل موجودی، فروش و توزیع است که تأمینکنندگان را به مشتریان متصل میکند و با تولید مواد اولیه توسط تأمینکنندگان شروع شده و به مصرف محصول توسط مشتریان ختم میشود (گوناسکاران و همکاران، 2001). به دلیل اینکه زنجیره تامین نقش مهمی را در فرآیند مدیریت تولید ایفا میکند، ارزیابی عملکرد زنجیرهیتأمین به عنوان عنصر مهمی از عملکرد شرکت (سازمان) در نظر گرفته میشود. ارزیابی عملکرد را به صورت فرآیند کمیسازی یا به صورت دقیقتر فرآیند کمیسازی و آنالیز اثربخشی و بهرهوری تعریف میکنند. بر این اساس، بهرهوری زنجیرهیتأمین به صورت یک پیمانه اندازهگیری از میزان عملکرد منابع شرکت در کل زمینه زنجیرهیتأمین برای رسیدن به اهداف خاص آن تعریف میشود.
مسائل ارزیابی عملکرد زنجیرهیتأمین دامنه وسیعی را از ارزیابی عملکرد واحدهای مستقل یک زنجیرهیتأمین تا ارزیابی عملکرد کل زنجیرهیتأمین را شامل میشود. مساله ارزیابی عملکرد زنجیرهیتأمین یکی از جامعترین مسائل تصمیمگیری استراتژیک است که باید برای بهرهوری بلندمدت کل یک زنجیرهیتأمین در نظر گرفته شود.